BORKOWIZNA

Powierzchnia ogółem - 578,51ha, ludność - 215 osób.

Nazwa wsi wywodzi się od słowa "borek" - mały las.

W 1874 roku od dóbr ziemskich Kiełczewice został wydzielony folwark i utworzono zeń kolonię Borkowiznę.

W latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych XIX wieku w Borkowiźnie osiedlili się osadnicy niemieccy przybyli ze starych niemieckich kolonii w Galicji, pozostali tu do II wojny światowej. Z dawnej zabudowy poniemieckiej zachowały się budynki mieszkalne i gospodarcze, zaś kaplica ewangelicka spłonęła 1 grudnia 2001 r. Na obrzeżach dawnej kolonii zachowały się resztki cmentarza ewangelickiego .

Znajduje się tu młyn wodny, od 1946 r. turbinowy, budowany w 1901 r. dla Wilhelma Deutschlendera, miejscowego osadnika niemieckiego. Po pożarze w 1905 r. odbudowany w latach 1905-1906. W 1927 r. młyn nabył Andrzej Kołodziejczyk. Obiekt drewniany, dwukondygnacyjny, gruntownie przebudowany przez ostatniego właściciela młyna.

Praca pt.:. "Wróg a jednak przyjaciel", dotycząca miejscowości BORKOWIZNA, została wyróżniona w VI edycji (2001/2002) konkursu Ośrodka KARTA i Fundacji im. Stefana Batorego, poświeconego historii bliskiej "Obcy wśród swoich. Doświadczenie XX wieku."
Autorki pracy: Kinga Sagan, Monika Fludra i Marta Sawecka.
Opiekunka: Anna Kuras.

Tekst pracy w formacie pdf - zachęcam do przeczytania.

BYSTRZYCA NOWA

Powierzchnia ogółem - 528,69 ha , ludność - 405 osób.

Część dóbr Strzyżewice, odłączona w 1840 r.

We wsi znajdują się ruiny fundamentów i piwnic zamku w Strzyżewicach. Zamek warowny w kształcie litery "Z" , zlokalizowany na lewym brzegu rzeki Bystrzycy, wystawili władający Strzyżewicami w pierwszych latach XVI w., Żarczyńscy h. Nałęcz. Wzniesienie zamku obronnego związane było z najazdem Tatarów w 1501 r. W październiku 1704 r. na zamku przebywał król szwedzki Karol XII. W 1814 r. zamek zwiedzał książe Jerzy Adam Czartoryski wraz z gen. Ludwikiem Kropińskim. Zamek spłonął w 1943 r., został on częściowo rozebrany w 1945r.

Podczas I wojny światowej przez te tereny dwukrotnie przetoczył się front wojenny dwóch walczących ze sobą armii zaborczych: rosyjskiej i austro-węgiersko-niemieckiej. Dowodem tych zdarzeń jest cmentarz wojenny w środku wsi.

Nad rzeką, w urokliwym zakątku, stoi stary młyn wodny , dziś już nieczynny.

<<na górę>>

BYSTRZYCA STARA

Powierzchnia ogółem - 468,86 ha , ludność - 451 osób.

Jedna z najstarszych wsi w gminie. Pierwsza pisana wzmianka - 19 lutego 1399 r.

Jest tu budynek szkoły wybudowanej w okresie międzywojennym wspólnym wysiłkiem okolicznych mieszkańców i przy pomocy właściciela majątku Piotrowice - Witolda Łosia. Wiele wysiłku organizacyjnego włożył w budowę szkoły jej kierownik Władysław Różycki, nieżyjący już zasłużony pedagog i wychowawca. Obecnie mieści się w niej filia Gminnej Biblioteki Publicznej. Tuż obok znajduje się nowoczesny budynek Zespołu Szkół a w nim szkoła podstawowa i gimnazjum. Przy szkole działają odnoszące sukcesy dwa zespoły: " Gimnastki " oraz Zespół Pieśni i Tańca Ludowego "Bystrzyca ".

Kościół parafii p.w. Matki Boskiej Królowej Polski w Bystrzycy Starej był konsekrowany w 1984 r. przez ordynariusza lubelskiego ks. bp. prof. Bolesława Pylaka.

Przy kościele od 1991 r. istnieje muzeum regionalne , w którym dzięki hojności mieszkańców znajduje się ponad 300 wartościowych eksponatów o unikatowym charakterze z końca XIX w. i początku XX w.

We wsi jest strażnica OSP .

<<na górę>>

DĘBINA

Powierzchnia ogółem - 318,61 ha , ludność - 172 osób.

We wsi znajduje się prywatna kuźnia .

<<na górę>>

DĘBSZCZYZNA

Powierzchnia ogółem - 226,82 ha , ludność - 102 osób.

Swoją nazwę wieś zawdzięcza rosnącym tu w dużej ilości dębom. Stara nazwa: Dobczyzna, część dóbr Kiełczewice Dolne.

Znajduje się tu strażnica OSP .

<<na górę>>

FRANCISZKÓW

Powierzchnia ogółem - 355,29 ha , ludność - 203 osób.

Dawna nazwa Grzebułka, część dóbr Strzyżewice. Wieś została założona jako folwark po 1840 r. przez dziedzica Strzyżewic - Franciszka Klamborowskiego, porucznika Wojsk Polskich, od którego wzięła swoje imię.

We wsi znajduje się strażnica OSP .

Rechtówek. Kolonia Rechtówek powstała w końcu XIX w. i usytuowana była na zachód od wsi Rechta i Strzyżewice. W 1933 r. określana jako Kol. Rechta. W 1953 r. utworzono tu spółdzielnię produkcyjną. Do 1967 r. występowała jako samodzielna osada. Obecnie stanowi część wsi Franciszków.

<<na górę>>

IŻYCE

Powierzchnia ogółem - 199,66 ha , ludność - 127 osoby.

Najstarsze wzmianki o Iżycach pochodzą z 1383 r. i 1416 r. W połowie XVI wieku właścicielem wsi był Mikołaj Bryzek de Iżyce. Również przez cały wiek XVII Iżycami władali Iżyccy. Pod koniec XVII stulecia przez okres pięciu lat Iżyce stanowiły własność Anny Kiełczewskiej. Przez cały wiek XVII wsią władali znowu Iżyccy. W roku 1801 Iżyce kupił Franciszek Grabowski, właściciel Osmolic, odtąd Iżyce wchodziły w skład dóbr Osmolice.

We wsi znajdują się świetlica wiejska i leśna szkółka drzew "BOREK".

<<na górę>>

KAJETANÓWKA

Powierzchnia ogółem - 208,50 ha , ludność - 160 osób.

Część dóbr Strzyżewice, powstała po wykarczowanym lesie. Nazwę swoją zawdzięcza imieniu pisarza i poety Kajetana Koźmiana, który jako właściciel tej części Strzyżewic założył tu folwark w początkach XIX wieku.

We wsi funkcjonuje świetlica wiejska .

<<na górę>>

KIEŁCZEWICE

Kiełczewice to wsie leżące nad rzeką Bystrzycą, składają się z kilku części. Kiełczewice Górne położone są na terenach wysoko wyniesionych, Dolne - na obszarach niżej usytuowanych.

Nazwa wywodzi się z patronimicznej nazwy osadnictwa występującego na terenach bardzo dawno zasiedlonych, na glebach urodzajnych. Nazwa ta powstała przed XV wiekiem, wywodzi się od słowa "kiełcz" - "karcz" (znaczy: pniak z korzeniami po ścięciu drzewa; także chojak).

Tu według legendy osiedlili się potomkowie słynnego Jana Góry z rodu Awdanców h. Abdank, protoplasty późniejszych Skarbek - Kiełczewskich, których nazwisko zostało wzięte od nazwy tej miejscowości. W 1416 roku w Kiełczewicach gościł Władysław Jagiełło. W okresie II Rzeczypospolitej Polskiej właścicielami majątku Kiełczewice byli Roman Okulicz- Kozaryn, a następnie jego brat Franciszek Ksawery Okulicz-Kozaryn.

KIEŁCZEWICE DOLNE

Powierzchnia ogółem - 273,60 ha , ludność - 197 osób.

Jest tu zabytkowy młyn wodno-motorowy i dom młynarza budowane pod koniec XIX w. dla rodziny Okulicz-Kozarynów, właścicieli folwarku w Kiełczewicach Dolnych. W 1937 r. młyn, który jest obecnie nieczynny, nabyła rodzina Iwanickich.

Na Ptasiej Górze zwanej inaczej Murakową jest cmentarz, na którym pogrzebano wielu żołnierzy poległych podczas walk frontowych między wojskami rosyjskimi i austriackimi, które toczyły się tu w latach 1914 i 1915. Jest to też jeden z najładniejszych punktów widokowych na terenie gminy - 261,7 m n.p.m .

<<na górę>>

KOLONIA KIEŁCZEWICE DOLNE

Powierzchnia ogółem - 694,56 ha , ludność - 278 osób.

Z dawnych zabudowań folwarcznych pozostał jeden dom. Nie ma już śladów dworu, wcześnie popadł w ruinę, a po wojnie usunięto resztki poniszczonych murów. Na jego miejscu wznosi się Ośrodek Zdrowia. Z dawnego parku pozostało kilka drzew, a wśród nich rzadkie okazy np. platanów, krzewów ozdobnych, itp. W parku podworskim stoi do dziś kapliczka z figurą św. Jana Nepomucena , w minionych latach otaczanego w tych stronach szczególnym kultem.

W pobliskim lesie znajduje się krzyż , wystawiony dla upamiętnienia założenia w 1916 r. przez Romana Okulicz -Kozaryna Polskiej Organizacji Wojskowej.

We wsi znajduje się cmentarz wojenny z I wojny światowej. Na wspólnej mogile został usypany kurhan, obsadzony drzewami, z krzyżem na szczycie.

<<na górę>>

KIEŁCZEWICE GÓRNE

Powierzchnia ogółem - 630,66 ha , ludność - 349 osób.

Znajduje się tu szkoła podstawowa , przy której działa odnosząca sukcesy na różnych przeglądach i festiwalach Dziecięca Orkiestra Dęta . W szkole usytuowano filię Gminnej Biblioteki Publicznej.

We wsi znajduje się strażnica OSP i prężnie działa Koło Gospodyń Wiejskich.

Występują tu najwyżej położone w gminie tereny, które dochodzą do wysokości 266,2 m n.p.m .

<<na górę>>

KIEŁCZEWICE MARYJSKIE

Powierzchnia ogółem - 436,54 ha , ludność - 277 osoby.

Wieś Kiełczewice Maryjskie drugi człon nazwy zawdzięcza kultowi Maryjnemu i patronce swojego kościoła. Zespół kościoła parafialnego złożony z kościoła, dzwonnicy i plebanii stoi na wzgórzu. Kościół parafialny pod wezwaniem Najświętszej Marii Panny (dziś p.w. Św. Trójcy) założył i uposażył w 1431 roku dziedzic Kiełczewic Jan herbu Abdank. W 1683 r. Jan Skarbek Kiełczewski w miejsce kościoła drewnianego wystawił świątynię murowaną. Pomimo zniszczeń, podczas pożaru w 1900 r. i uszkodzeń podczas walk I wojny światowej stoi do dziś. Kościół zachował wewnątrz obrazy i epitafia Koźmianów oraz portret trumienny jednego ze Skarbków-Kiełczewskich, a tuż za kościołem są pomniki nagrobne Gintowttów i Klambrowskich, dawnych właścicieli tutejszych włości. Ze szczytu charakterystycznych, szerokich schodów prowadzących do świątyni, rozciąga się piękna panorama doliny Bystrzycy.

Na pięknie ukształtowanym wzgórzu, wśród starych świerków, znajdują się budynki Zgromadzenia Sług Jezusa, które od 1919 r. prowadziło Dom Dziecka, Szkołę Gospodarczą a od 1961 r. prowadzi Dom Pomocy Społecznej dla Dzieci , w którym przebywa 50 dziewcząt i kobiet z niepełnosprawnością intelektualną. Można tu nabyć ręcznie wykonane pamiątki, tj. ozdobne pudełka, malowane butelki, wyszywane makatki, itp.

W Kiełczewicach Maryjskich znajduje się młyn , zbudowany ok. 1920 r., dziś już nieczynny.

Jest tu strażnica OSP .

<<na górę>>

KIEŁCZEWICE PIERWSZE

Powierzchnia ogółem - 130,67 ha , ludność - 74 osób.

Jedna z ładniejszych i najwyżej położonych wsi gminy Strzyżewice.

<<na górę>>

OSMOLICE

OSMOLICE PIERWSZE

Powierzchnia ogółem - 848,32 ha , ludność - 625 osób.

OSMOLICE DRUGIE

Powierzchnia ogółem - 1142,08 ha , ludność - 489 osób.

Pierwsza pisana wzmianka o Osmolicach pochodzi z 1377 roku.

Pałac w Osmolicach wspomina już Jan Długosz w "Liber beneficiorum", określając go jako "curia militaria". Z owego obiektu obronnego pozostały grube mury w dolnej jego części i dwie ciężko sklepione sale oraz piwnice, które w tradycji miejscowych mieszkańców nazywają się "lochami". Podobno ciągną się pod dnem Bystrzycy do pobliskiego wzgórza za rzeką, popularnego " grodziska ". Stał tam obronny kasztel oblany ze wszystkich stron wodą - rozlewiskami Bystrzycy i Kosarzewki, które od Osmolic tworzą już jedną rzekę. Właścicielami osmolickiego pałacu byli kolejno: Mikołaj z Prawiednik h. Bończa, potem rody Osmólskich, Gorajskich, Skarbek-Kiełczewskich, Grabowskich, wreszcie Stadnickich, którzy władali Osmolicami i pałacem do 1944 r. Przez okres niespełna roku po śmierci hr. Juliusza Stadnickiego majątkiem zarządzał jego kuzyn i plenipotent Andrzej Boniecki. Opuścił Osmolice w lipcu 1944 r. Pałac osmolicki z XV w. został rozbudowany w czasie, gdy stanowił własność rodziny Grabowskich a następnie Stadnickich. Wówczas dobudowano piętro, taras od strony południowej oraz stylową bramę.

Po wojnie pałac wraz z 50 hektarami gruntu otrzymała organizująca się tu szkoła. W ten sposób powstało w Osmolicach Liceum Hodowlane, które w 1950 r. połączyło się z Liceum Pszczelarskim w Pszczelej Woli i stało się jego częścią składową. Od 1994 r. pałac, stanowiący zabytek klasy III, stoi pusty.

Zabytkiem w Osmolicach jest też stara gorzelnia zbudowana przed I wojną światową, wykorzystywana później jako wytwórnia win owocowych, potem przetworów owocowo-warzywnych, obecnie nieczynna. Znacznie starszy od gorzelni jest w Osmolicach drewniany, modrzewiowy młyn wodny , liczący ponad 150 lat. Tyleż lat liczy sobie magazyn zbożowy wzniesiony przez Juliusza Stadnickiego w 1847 r. z dobudowaną po II wojnie światowej suszarnią chmielu. Stara rządcówka , resztki zabytkowej bramy, figura Matki Boskiej upamiętniająca zmarłą w bardzo młodym wieku Marię z Grabowskich Stadnicką to relikty przeszłości. Park osmolicki, rozległy, należał kiedyś do ciekawszych wśród wszystkich okolicznych parków. W latach powojennych został zaniedbany, częściowo zdewastowany. Jeszcze zachowało się kilka starych dębów i lip, a także żywotniki otaczające reprezentacyjny salon. Zachował się też stary staw z krzyżem na wysepce, poświecony Franciszkowi Grabowskiemu, znanemu w czasach Królestwa Polskiego prawnikowi, współtwórcy konstytucji Królewskiej. Całość czeka na konserwatora i gospodarza.

W środku wsi położona jest szkoła podstawowa, wybudowana w końcu lat 40-tych, zmodernizowana w 80-tych. Przy szkole działa zespół wokalny " Wiercipięty " oraz zespół keybordowy " Biało-Czarni ".

We wsi jest też strażnica OSP .

<<na górę>>

PAWŁÓW

Powierzchnia ogółem - 321,28 ha , ludność - 239 osoby.

We wsi znajduje się strażnica OSP .

Od 11.11.1928 r. istniała tu szkoła , w której obecnie mieści się prywatne mieszkanie.

Stasin - przysiółek związany ze Strzyżewicami i stanowiący jego folwark. Obecnie stanowi integralną część Pawłowa.

<<na górę>>

PAWŁÓWEK

Powierzchnia ogółem - 170,61 ha , ludność - 64 osoby.

Bardzo malowniczo położona wieś na prawym brzegu doliny Bystrzycy.

Pawłów i Pawłówek to wsie związane historycznie z dobrami Strzyżewice. Są to prawdopodobnie "zaginione" Wilkowice odnotowane po raz pierwszy w 1399 r. które po roku 1473 już nie występują. Prawdopodobnie było to spowodowane spaleniem wsi. Wsie były zasiedlone kolonistami w końcu XIX w. Zostały one odłączone od majątku Strzyżewice w 1880 r.

<<na górę>>

PIOTROWICE

Powierzchnia ogółem - 905,54 ha , ludność - 1167 osoby.

Pierwsze wzmianki o wsi Piotrowice pochodzą z 1409 roku.

W wieku XVI właścicielami Piotrowic byli Osmólscy z Osmolic, potem Gorajscy. W połowie XVII w. Dobra Gorajskich nabył Remigian Kiełczewski z Kiełczewic. Piotrowice pozostają w jego posiadaniu do roku 1742, kiedy to kupuje je Franciszek Mąciński. W 1780 roku majątek kupił Andrzej Koźmian herbu Nałęcz.

Dworek w Piotrowicach był siedzibą Koźmianów, później Tarnowskich a następnie Łosiów. Najwięcej sławy przysporzył dworkowi Kajetan Koźmian, autor "Ziemiaństwa", cennych pamiętników, dramatu "Stefan Czarniecki" i wielu wierszy okolicznościowych. Największe znaczenie mają dziś "Pamiętniki", stanowiące przebogaty obraz życia dawnej szlachty w tych okolicach. Koźmian wysoko cenił swoją niezbyt okazałą siedzibę, choć pisał o niej skromnie: " Na zielonym pagórku chata moja stoi, U stóp jego krynica miękka trawę poi, Czysta rzeka przez groblę śluzą się przeciska I wąskim nurtem, wąskie nawilża pastwiska."

Dwór piotrowicki jest typową budowlą tego rodzaju: parterowy z niewielkim tylko poddaszem i bocznym skrzydłem zwróconym ku wschodowi. Położony na pagórku, na skraju rozległego parku ma dobudowany w późniejszym czasie tylko niewielki ganek od strony północnej. Dworek w Piotrowicach służył po wojnie najpierw jako siedziba Uniwersytetu Ludowego, potem przejął go POM, obecnie nie jest wykorzystany.

Ważnym zabytkiem jest piotrowicki park podworski . Rośnie w nim sporo starych, niemal monumentalnych drzew, pomników przyrody. Są w nim drzewa szczególnego pochodzenia. W czasach, gdy mieszkali tu Koźmianowie, utarł się zwyczaj, że każdy wysokiej rangi gość odwiedzający Piotrowice sadził na pamiątkę swego tu pobytu wybrane przez siebie drzewko. Otrzymywało ono jego imię. Było więc w parku drzewo Wincentego Krasińskiego, Franciszka Morawskiego. Na początku XIX w. Piotrowice odwiedził młody Fryderyk Chopin, a w 1841 r. u Koźmianów gościł wielki polski poeta Cyprian Kamil Norwid.

Obok parku znajduje się baza warsztatowo-magazynowa po zlikwidowanym już "POM-Piotrowice" w miejscu dawnego folwarku oraz osiedle mieszkaniowe z Gminnym Ośrodkiem Zdrowia.

W parku znajduje się boisko sportowe z trybunami dla widowni, w pobliżu jest siedziba Centrum Kultury i Promocji Gminy Strzyżewice m.in. wydawcy gazety KOMPRES oraz Samorządowe Przedszkole Publiczne z placem zabaw dla dzieci.

Znaczące miejsce w Piotrowicach zajmuje Zespół Szkól Techniki Rolniczej. Szkoła posiada dobrą bazę sportową. Organizuje zajęcia w sekcjach podnoszenia ciężarów, koszykówki, siatkówki i piłki nożnej.

Obok stawu stoi stary młyn wodny , od 1929 r. turbinowy, dworski, budowany przy częściowym wykorzystaniu materiału rozbiórkowego ze starego wiatraka, dziś już nieczynny. Budynek liczy sobie około 100 lat.

Jest tu budynek , w którym mieściła się siedziba Urzędu Gminy Piotrowice.

<<na górę>>

POLANÓWKA

Powierzchnia ogółem - 381,75 ha , ludność - 358 osób.

Część majątku Prawiedniki, starej osady nad Bystrzycą. Dziedzicem Prawienik był Sławko Bończa. Wieś była w posiadaniu Gorajskich i Kiełczewskich.

Atrakcyjne położenie miejscowości, na terenie Czerniejowskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu, w pobliżu aglomeracji lubelskiej sprawia, że jest to wymarzone miejsce na "domek z ogródkiem".

<<na górę>>

PSZCZELA WOLA

Powierzchnia ogółem - 50 ha , ludność - 145 osób.

Pszczela Wola powstała w 1944 r. jako ośrodek szkolny. Dawniej własność Kiełczewskich, Grabowskich, Malinowskich, Rohlandów. Dworek był od połowy XIX w. siedzibą rodu Rohlandów. Dworek wybudował w 1852 r. generał Wojsk Polskich Królestwa Kongresowego Franciszek Rohland. Ostatnia właścicielka - Helena Rohlnadowa opuściła go w lipcu 1944 r.

Inne zabytkowe budowle w Pszczelej Woli są dobrze utrzymane: oficyna dworska mieści w jednej części sklep spożywczy, stajnia cugowa zamieniona została na stolarnię, dworska lodownia jest w miarę potrzeby konserwowana.

Na uwagę zasługuje podworski park i stara aleja lipowa nosząca nazwę " Alei Rohlandów " jest ona pomnikiem przyrody, tak jak i kilka innych najokazalszych drzew w parku. Występuje tu wiele osobliwości dendrologicznych, jak korkowiec amurski, platan klonolistny, orzech czarny i wiele zabytkowych lip drobnolistnych. Prostopadle do alei lipowej biegnie bardzo już przerzedzona aleja topolowa a resztki alei brzozowej można jeszcze dostrzec od bramy wjazdowej w głąb ośrodka.

Ciekawostką godną obejrzenia jest tu stary kurhan , wznoszący się nad pradoliną Bystrzycy, pochodzi z połowy XVII w., mieści w sobie co najmniej setki ludzkich szkieletów - ofiar jakiejś bitwy lub epidemii. Tajemnica owego kurhanu czeka od wieków na wyjaśnienie.

Teren dawnych zabudowań majątku Rohlandów od 1946 r. jest w użytkowaniu Liceum Pszczelarskiego (obecnie Zespołu Szkół Rolniczych CKP). Szkoła od 1992 r. nosi imię Zofii i Tadeusza Wawrynów, założycieli tej placówki.

Warto tu obejrzeć niewielkie muzeum starych uli, izbę pamiątek dawnego bartnictwa oraz pomieszczenie, gdzie znajdują się dokumenty ilustrujące powstanie, rozwój i życie Technikum Pszczelarskiego.

Część ośrodka stanowią tereny rekreacyjno-sportowe , basen odkryty, stadion piłki nożnej z bieżnią lekkoatletyczną, boisko do siatkówki, koszykówki, sala gimnastyczna, siłownia z sauną, stadnina koni. Jest tu 250-osobowy internat z możliwością całodziennego wyżywienia.

Od 1984 r. istnieje tu Zespół Pieśni i Tańca "Apis" , a jego założycielem, pierwszym choreografem i kierownikiem był Stanisław Piech.

Szkoła ma w swojej ofercie sprzedaż odkładów i matek pszczelich, produktów pszczelich tj. miodu, mleczka pszczelego, propolisu, pyłku pszczelego, wosku i jego wyrobów, dlatego będąc w okolicy warto wstąpić do KAWIARENKI.

<<na górę>>

STRZYŻEWICE

Strzyżewice będące siedzibą gminy posiadają powierzchnię 961ha (96km 2 ) i zamieszkuje w niej 600 osób.

Pierwszym znanym źródłem historycznym dotyczącym Strzyżewic jest dokument wydany w dniu 12 czerwca 1375 roku.

Według źródeł archeologicznych jednostkowe ślady osadnictwa na tym terenie występowały już w początkach III tysiąclecia przed Chrystusem. Pierwszy znany dziedzic - Skarbko ze Strzyżewic miał tu swoją siedzibę i pochodził z rodu Awdanców. Syn Skarbka ze Strzyżewic - Jan z Kiełczewic dał początek linii rodowej Skarbków-Kiełczewskich. Od 25 grudnia 1399 r. Strzyżewice przeszły we władanie Przybka Kuropatwy h. Szreniawa, a od 1419 r. dziedzicem Strzyżewic był Paweł z Męczennic h. Poraj. W 1442 r. Strzyżewicami włada Jan Kuropatwa, w 1447 r. Jan Kurozwecki h. Poraj, w pierwszych latach XVI wieku Żarczyscy h. Nałęcz. Około połowy XVI w. Strzyżewice przeszły w posiadanie rodu Gorajskich h. Korczak, a w 1652 r. we władanie Awdanców w linii Skarbków - Kiełczewskich. W 1780 r. dobra te nabył Andrzej Koźmian h. Nałęcz.

Jest tu dwór wystawiony przez Klamborowskich (1840r.). W drugiej połowie XIX w. nastąpiła zmiana właścicieli folwarku. Zostali nimi hrabiostwo Tarnowscy, następnie majątek nabyli Skolimowscy. W 1879 r. majątek kupił Edward Kołaczkowski h. Abdank. Obecnie w domu rodzinnym Ewy Kołaczkowskiej mieszczą się biura Gminnej Spółdzielni "SCh", Ośrodek Pomocy Społecznej oraz Gminna Biblioteka Publiczna im. Ewy Kołaczkowskiej, w której znajduje się izba pamięci poświecona autorce "Dwunastu przyjaciół Muszki".

Z pozostałych budynków folwarcznych stajnię zaadaptowano w 1960 r. na piekarnię, a spichlerz na magazyn zbożowy. Zachowała się również lodownia . Drewniany jednoizbowy domek z pięterkiem zwany " altanką " z dobudowanym murowanym pokoikiem i wejściem po schodach z zewnątrz, pełnił różne funkcje. Część parterowa służyła kolejno jako mieszkanie rządcy, w latach 20-tych była tu kuchnia dworska, następnie pokój dla gości. Na pięterku mieszkali sezonowi rzemieślnicy. Obecnie mieści się tu lecznica dla zwierząt. Stara stylowa kuźnia murowana z I połowy XIX w. po remoncie, pozostaje niewykorzystana. Młyn wodno-motorowy, dworski, po przebudowie w okresie międzywojennym, czterokondygnacyjny, w górnej części drewniany, w dolnej murowany, przy częściowym zastosowaniu muru pruskiego, jest nie wykorzystywany. W pobliżu znajdują się stawy rybne.

Z dawnego parku pozostało zaledwie kilkanaście drzew. Jego zniszczenie nastąpiło głównie w latach I wojny światowej, a ściśle od 27 sierpnia do 8 września 1914 roku, kiedy toczyły się tu zacięte walki frontowe. Reszty dopełniły lata powojenne, gdy trzeba było przystosować teren do nowych potrzeb. Uwagę zwraca aleja lipowa z XIX w. ("staropolski chodnik") przy drodze do wsi Pawłówek.

W Strzyżewicach znajduje się Urząd Gminy, Gminne Centrum Informacji, Bank Spółdzielczy, poczta, apteka, piekarnia, sklepy oraz kaplica należąca do Parafii Kiełczewice.

Rechta. Dawna nazwa Rechtówek. W 1870 r. została założona przez kolonistów niemieckich. Jako samodzielna osada występowała do 1967 r. Obecnie stanowi część wsi Strzyżewice.

Zachowała się tu zbudowana przed wojną (1929 r. ) Szkoła Podstawowa im. Marszałka Józefa Piłsudskiego, najokazalsza w tamtych czasach w gminie, dzieło ówczesnego jej kierownika Michała Gonka. W ostatnich latach rozbudowana i wyremontowana. Przy szkole działa odnoszący duże sukcesy dziewczęce zespoły: akrobatyczny "Pompon" i taneczny "Szubcio".

Znajduje się tu strażnica OSP . Jednostkę te założył 1 maja 1916 r. Rotmistrz Roman Okulicz-Kozaryn.

Widniówka . Stara historyczna część Strzyżewic. Według przekazów ludowych przysiółek ten nazwę swą zawdzięcza wysokiej, kwadratowej wieży na Strzyżewickim zamku, zwanej "widniówka", z której straże zamkowe obserwowały trakt z Bychawy, gdyż z tego kierunku najczęściej zdarzały się napady hord tatarskich i innych.

<<na górę>>

ŻABIA WOLA

Powierzchnia ogółem - 960,89 ha , ludność - 949 osoby.

Istnienie wsi i folwarku Żabia Wola datuje się od początków XVII wieku. Wcześniej tereny te wchodziły w skład dóbr rodziny Osmolskich. W latach 1602 -1652 Żabia Wola należała do Zbigniewa Gorajskiego. Potem przeszła w ręce rodu Kiełczewskich h. Abdank. W 1786 r. nabył ją burgrabia Rabowski. Na przełomie XVIII i XIX w. Żabia Wola znalazła się w rękach rodziny Malinowskich, a w 1835 r. dobra te nabył generał Franciszek Rohland. W 1944 r. ośrodek dworski Żabia Wola przejęło Liceum Pszczelarskie.

Tuż przed wybuchem II wojny światowej Helena Rohland ofiarowała Żabiej Woli nie wykończoną jeszcze leśniczówkę, która przeniesiona do centrum wsi, służyła jako szkoła do 1971 r. Stoi do dziś i jest domem mieszkalnym nauczycieli. Jest to duży parterowy dom o płaskim, czterospadowym dachu, z małymi ganeczkami od wschodu i zachodu.

Obecnie wieś ma nowocześnie urządzoną szkołę, wybudowaną na przełomie lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych ubiegłego wieku. Mieści się w niej filia Gminnej Biblioteki Publicznej. Dzieci i młodzież mogą tu uczestniczyć w zajęciach tańca towarzyskiego.

Kościół parafialny konsekrował dnia 26.08.1984 r. ks. bp prof. Jan Śrutwa w uroczystość Matki Boskiej Częstochowskiej, Patronki Kościoła i Parafii. Od 1985 r. jest tu Parafialny Dom Młodzieży. Parafie tę wyróżnia m.in. " Droga Krzyżowa ", której stacje tworzą rzeźby plenerowe ustawione wzdłuż krętej leśnej ścieżki. Z inicjatywy parafian i księdza proboszcza na rozwidleniu dróg stoi pomnik Chrystusa , pierwowzorem rzeźby jest Chrystus z Rio de Janeiro.

Na skraju wsi od strony południowej znajduje się zespół dworsko - parkowy w Tuszowie. Pochodzi z początków XIX wieku, siedziba Rohlandów w latach pięćdziesiątych. Od lat osiemdziesiątych XX wieku mieściła się w nim szkoła podstawowa. Dwór i oranżeria odbudowane zostały w latach dziewięćdziesiątych XX wieku. Park wraz ze stawem tworzą ciekawy układ przestrzenny. Obiekt stanowi własność prywatną.

Wieś jest położona na terenie Czerniejowskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu.

<<na górę>>

Ilość osób w poszczególnych miejscowościach podano wg stanu na dzień 27.06.2012 r.